Tùy vào tài liệu sẽ có những định nghĩa về sự thấu cảm hay trắc ẩn khác nhau. Từ trước giờ, mình vẫn biết đến 2 đặc điểm của lòng trắc ẩn:
- Thấu cảm với sự đau khổ của người
- Có động lực hành động để giúp chuyển hóa sự đau khổ đó
Trong bài Ted talk này, Joan Halifax có nói đến yếu tố thứ ba mà mình thấy có sự tương quan lớn với sự giao tiếp trắc ẩn:
- Không bị trói buộc với kết quả
Yếu tố này rất quan trọng bởi nó sẽ giúp cho hạn chế tình trạng kiệt sức hoặc bị chai sạn khi chúng ta đi “đường dài”. Trong trường hợp của Joan Halifax, (hay những người chuyên chăm sóc người khác), với 40 năm làm việc với bệnh nhân cuối đời, mỗi ngày vẫn đối diện với sự mất mát và bất lực. Nếu không có yếu tố thứ ba này, bà không thể tiếp tục công việc mãi được.
Quay lại với Giao Tiếp Trắc Ẩn:
- Thường điều khiến chúng ta mâu thuẫn và khổ sở là vì chúng ta nghĩ quan điểm, giải pháp của chúng ta là đúng, là duy nhất. Cho nên, khi thảo luận hay thương thảo, chúng ta cố gắng để “bảo vệ” quan điểm hay nỗ lực để giải pháp của mình được chấp thuận. Chỉ khi chúng ta sẵng sàng “thả” giải pháp của mình ra, dấn thân cùng người trong cuộc đi đến tầng NHU CẦU thì mới mở ra được cánh cửa hài hòa mới. Giải pháp của mình có thể không còn, nhưng Nhu cầu của mình được giải quyết. Đó mới là cốt lõi.
- Nhiều khi học xong GTTA, chúng ta nhận ra những phán xét, phàn nàn, đổ lỗi gây tổn thương biết bao. Thế là lòng ta thắp lên một kỳ vọng rằng “giá như mẹ mình bớt càm ràm, bố mình bớt to tiếng,…” Vô tình, chúng ta lại rơi vào việc đòi hỏi thay vì ĐỀ NGHỊ. Vì vậy, chúng ta cứ gieo thành ý, nỗ lực giúp ba mẹ chuyển hóa, nhưng đừng đòi hỏi họ phải chuyển hóa ngay & luôn. Như một câu chuyện trong học viên của Rosenberg, ông liên tục thấu cảm trong yên lặng với bố mình & đến năm thứ 11, bố ông chuyển hóa. Làm sao chúng ta có thể kiên nhẫn trong lúc người khác cứ ầm ĩ, tức giận, phán xét? Lắng nghe NHU CẦU bên dưới mà đối phương đang rất chật vật để truyền tải.
Joan nói 1 ý rất hay, người trắc ẩn cao vẫn bị quá tải cảm xúc, nhưng họ phục hồi (resilience) nhanh hơn so với người bình thường.
Những lợi ích khác của trắc ẩn thì mọi người xem hết video nhé.
Thương.
Giao tiếp trắc ẩn 